Standardowy rower to pojazd zbudowany z dwóch kół. Natomiast w sytuacji, gdy ich liczba jest wyższa określa się go mianem roweru wielokołowego. Inna nazwa to rower wielośladowy najczęściej występujący z trzema lub czterema kołami. W życiu codziennym otacza nas cała masa pojazdów napędzanych siłą mięśni, w których znajdują się więcej niż dwa koła. Dzielą się one na różne kategorie ze względu na sposób przeznaczenia oraz konstrukcji. Postaram się uszeregować nieco każdy z nich i opowiedzieć Wam w kilku słowach o zastosowaniu.
Skąd właściwie wziął się pomysł na tworzenie rowerów wielokołowych? Jak zwykle odpowiedzią jest ? potrzeba, czyli matka wynalazku. Rowery wielokołowe zazwyczaj wykorzystują pracownicy hal produkcyjnych, ponieważ są bardzo wytrzymałe. Potrafią czasami zastąpić wózek widłowy, w przypadku konieczności przewiezienia materiałów. W Warszawie uruchomiono wypożyczalnię rowerów transportowych. Idealne rozwiązanie dla osób bez samochodu, które potrzebują przetransportować kilka rzeczy. Rower transportowy zbudowany jest z trzech kół. Dokładnie dwa koła podtrzymują wózek z przodu. Natomiast na tyle znajduje się konstrukcja przypominająca standardowy rower. Skrzynia ładunkowa jest w stanie pomieścić towary o masie do 100 kg. Natomiast tylny bagażnik ma wytrzymałość do 80 kg. Rower może służyć również do przewozu dzieci, dla których zamontowano specjalne ławeczki na 4 miejsca z możliwością przymocowania własnego fotelika. Rowery towarowe są udostępniane nieodpłatnie, co zachęca do korzystania z nich jeszcze bardziej. Ponadto promują one ekologiczny styl życia.
Rowerów wielokołowych używa się również w małym biznesie, jako budki z lodami, napojami, przekąskami lub pamiątkami. Świetnym przykładem tutaj jest ostatnio popularna w Białymstoku kawiarnia ?Rowerowa?, która przemieszcza się po całym mieście na trójkołowej konstrukcji.
Bardzo nowoczesny pomysł, w którym właściciel dociera do klienta przez dojeżdżanie w różne miejsca oferując swoje usługi. Przenośny bar pozwoli na oszczędności wynikające z płacenia rachunków za czynsz. Znanym pojazdem wielokołowym napędzanym siłą mięśni jest riksza. Przeznaczona do przewozu osób. Pojazd ten wywodzi się z Azji. Przypuszczalnie został wynaleziony w Japonii, w drugiej połowie XIX wieku. Miał on na celu zastąpienie lektyki, w której spośród dwóch osób dźwigających, jedną zastąpiono parą kół. Trzy znaki chińskie czytane po sinojapońsku oznaczają nastepująco: „jin” ? człowieka, „riki” ? siłę, „sha” ? pojazd, koło. Kryzys ekonomiczny na przełomie lat 20/30 – tych, XX wieku oraz II Wojna Światowa doprowadziły do wzrostu popularności tych pojazdów w Azji. W Warszawie, w czasie niemieckiej okupacji riksze służyły, jako taksówki osobowe i towarowe.
Obecnie, riksze rowerowe są wykorzystywane rzadziej niż kiedyś. Jednakże nadal jest ich sporo w najbiedniejszych krajach Azji. Natomiast w państwach rozwiniętych wykorzystuje się je w celach turystycznych, w szczególności do obwożenia turystów po zabytkowych obiektach.
Rower wielokołowy to przede wszystkim znaczne udogodnienie dla osób starszych oraz ludzi z problemami zdrowotnymi spowodowanymi urazami kręgosłupa bądź schorzeniami układu ruchu. W tym przypadku popularność zyskały rowery trójkołowe. Konstrukcja tego pojazdu pozwala utrzymać równowagę. Jest to szczególnie ważne dla jego użytkowników, ponieważ w każdej chwili mogą zatrzymać się oraz odpocząć, bez zsiadania z roweru. Ponadto znacznie łatwiejsze na nich jest ruszanie i zatrzymywanie, bez potrzeby utrzymywania równowagi. To wspaniały prezent dla naszych babć i dziadków. Kolejną zaletą rowerów trójkołowych jest znaczna przestrzeń ładunkowa zlokalizowana pomiędzy dwoma tylnymi kołami. Mogą się tam pomieścić spore zakupy. Rower wielokołowy pozwala na zachowanie aktywności fizycznej dla osób starszych lub mających problemy z poruszaniem się.
W ofercie pojawiają się rowery trójkołowe pełniące funkcje rehabilitacyjne. Produkują je wyspecjalizowane firmy zajmujące się wytwarzaniem sprzętu do rehabilitacji. Są one projektowane przy współpracy lekarzy, rehabilitantów oraz rodziców niepełnosprawnych dzieci. W konsekwencji, tego wyróżniają się funkcjonalnością, walorami zdrowotnymi i estetycznymi.
Kolejne do głowy przyszły mi rowery poziome. Najczęściej spotykane są konstrukcje na trzech kołach. Pojawiają się one również, jako rowery czterokołowe. Pod postacią ?poziomów? kryją się pojazdy użytkowe, do których należą riksze oraz rowery towarowe, gdzie dwa koła pozwalają lepiej rozłożyć ciężar oraz zwiększyć ładowność. Ponadto pozioma pozycja rowerzysty umożliwia przewieźć większą masę. Rowery z kategorii poziomów na trzech kołach służą do jazdy codziennej w celach turystycznych.
Do kategorii wielokołowców zaliczamy niskie i smukłe rowery poziome – obudowane, które są zwane też velomobilami bądź velocarami. Przeznaczone są one do szybkiego przemieszczania się na długie dystanse. Rowery te osiągają prędkości od 50 do 60km/h i są w stanie je utrzymywać przez długi czas. Ich konstrukcja jest ciężka, ale tą niedogodność wyrównuje aerodynamika. Obudowa, która może znajdować się z tyłu lub przodu zmniejsza opory powietrza oraz chroni niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
Wśród innych pojazdów wielokołowych spotkałem się z tandemem równoległym. To konstrukcja czterokołowa powstała w wyniku połączenia ramą dwóch równolegle usytuowanych do siebie rowerów. Jazda na nim wymaga dobrego skoordynowania osób wspólnie jadących.
Kolejnym przykładem roweru wielokołowego jest model przeznaczony dla rodziny (2+1). Porusza się on na czterech kołach. Konstrukcja zbudowana jest z dwóch rowerów połączonych ze sobą spawaną ramą. Po między nimi znajduje się miejsce na fotelik dla dziecka. Trzeba przyznać, że zajmuje on trochę miejsca na jezdni. Dlatego najlepiej poruszać się w nim po trasach o niewielkim ruchu.
Do zalet wielokołowców będzie należało:
- możliwość przewożenia cięższych ładunków, w porównaniu do standardowego roweru
- dostosowanie do potrzeb osób ze słabszą koordynacją ruchową,
- przewóz więcej niż jednej osoby.
Natomiast ich wady to:
- zajmowanie większej przestrzeni w garażu i na jezdni,
- większy ciężar konstrukcji roweru wielokołowego.
Podsumowując rower to pojazd, którego budowa na bieżąco jest udoskonalana. Konstruktorzy prześcigają się we wdrażaniu, co raz to nowych pomysłów. Wielokołowce w trakcie ostatnich dekad znacznie ewoluowały. Poprawił się komfort oraz bezpieczeństwo podróżowania za ich pośrednictwem. Fantazja konstruktorów nie zna granic łączą oni między sobą pomysły, w efekcie tego na rynku pojawiają się nowe propozycje.
